南岛语系人称代词

南岛语系人称代词 (austronesian personal pronouns) 为说明不同的南岛语系人称代词表达法之代词系统。一般而言,南岛语系人称代词比其它语言复杂些;不过,其人称代词亦可作为格位标记使用。

原始南岛语 编辑

下列原始南岛语 (PAN) 及原始马来-波利尼西亚语族人称代词白乐思2009年所重建。[1]

原始南岛语及原始马来-波利尼西亚语族
代词形式 现代汉语 原始南岛语 原始马来-波利尼西亚语族
第1人称单数 *i-aku *i-aku
第2人称单数 *i-(ka)Su *i-kahu
第3人称单数 他/她/它/它 *si-ia *si-ia
第1人称复数(包含式) 我们(包括对方)/咱们 *i-(k)ita *i-(k)ita
第1人称复数(排除式) 我们(不包括对方) *i-(k)ami *i-(k)ami
第2人称复数. 你们 *i-kamu *i-kamu, ihu
第3人称复数 他们/她们/它们/它们 *si-ida *si-ida

2006年,马尔康·罗斯(Malcolm Ross英语Malcolm Ross (linguist))也提出七种不同的人称代词类别。类别以原始南岛语(PAN)第1人称单数(我)为范例,如下列出。[2]

  1. 中性格 (e.g., PAN *i-aku)
  2. 主格 1 (比如,PAN *aku)
  3. 主格 2 (比如,PAN *=ku, *[S]aku)
  4. 宾格 (比如,PAN *i-ak-ən)
  5. 属格 1 (比如,PAN *=[a]ku)
  6. 属格 2 (比如,PAN *(=)m-aku)
  7. 属格 3 (比如,PAN *n-aku)

下列为罗斯2002年所提出之南岛语代词系统,包含五种类别,也涵盖一般式(free,比如:独立式或则非分离式)、一般敬语式( free polite),及三种属格分类。

原始南岛语人称代词
一般式 一般敬语式 属格 1 属格2 属格 3
第1人称单数 *[i-]aku - *=ku *maku *n-aku
第2人称单数 *[i-]Su *[i-]ka-Su *=Su *miSu *ni-Su
第3人称单数 *s(i)-ia - (*=ia) - *n(i)-ia
第1人称复数(排除式) *i-ami *[i-]k-ami *=mi *mami *n(i)-ami
第1人称复数(包含式) *([i])ita *[i-]k-ita *=ta *mita *n-ita
第2人称复数 *i-amu *[i-]k-amu *=mu *mamu *n(i)-amu
第3人称复数 *si-da - (*=da) - *ni-da

台湾各南岛语言 编辑

鲁凯语 编辑

下列鲁凯语主要参考自齐莎莉论文(Zeitoun 1997)。[3]李壬癸院士(2001)将鲁凯语分为几个分支如下:[4]

  • 鲁凯语
    • 万山 (Mantauran) 250–300人
    • (主要分支)
      • 马加–多纳
        • 马加 (Maga)
        • 多纳 (Tona)
      • 雾台–大南(主要鲁凯语)
        • 雾台 (Budai)
        • 大南 (Tanan;亦称 Taromak)
万山鲁凯语人称代词
人称代名词形式 主题格 主格 斜格 属格
第1人称单数 iɭaə -ɭao, nao- -i-a-ə -li
第2人称单数 imiaʔə -moʔo i-miaʔ-ə -ʔo
第3人称单数(视界内) ana -i-n-ə -(n)i
第3人称单数(视界外) ðona -i-ð-ə -ða
第1人称复数(包括式) imitə, ita -mita, -ta -i-mit-ə -ta
第1人称复数(排除式) inamə -nai -i-nam-ə -nai
第2人称复数 inomə -nomi -i-nom-ə -nomi
第3人称复数(视界内) ana-lo -i-l-i-n-ə -l-i-ni
第3人称复数(视界外) ðona-lo -i-l-i-ð-ə -l-i-ða
雾台鲁凯语人称代词
人称代名词形式 主题格 主格 斜格 属格
第1人称单数 kunaku -(n)aku, naw- nakuanə -li
第2人称单数 kusu -su musuanə -su
第3人称单数(视界内) kuini inianə -ini
第3人称单数(视界外) kuiɖa
第1人称复数(包括式) kuta -ta mitaanə -ta
第1人称复数(排除式) kunai -nai naianə -nai
第2人称单数 kunumi -numi, -nu numianə -numi
第3人称复数(视界内) kuini inianə -ini
第3人称复数(视界外) kuiɖa
马加鲁凯语人称代词
人称代名词形式 主题格 主格 斜格 属格
第1称单数 i kɨkɨ ku-, kɨkɨ ŋkua -li
第2人称单数 i musu su-, musu sua -su
第3人称单数(视界内) i kini kini nia -ini
第3人称单数(视界外) i kiɖi kiɖi ɖia -ɖa
第1人称复数(包括式) i miti ta-, miti mitia -ta
第1人称复数(排除式) i knamɨ namɨ-, knamɨ nmaa -namɨ
第2人称复数 i mumu mu-, mumu mua -mu
第3人称复数(视界内) i kini kini nia -ini
第3人称复数(视界外) i kiɖi kiɖi ɖia -ɖa

邹语族 编辑

邹语 编辑

邹语人称代词表参考自"齐莉莎"(Zeitoun 2005:265).[5]邹语人称代词分“附着格式”(bound)、“一般格式”(free/自由格式)两类。而代词附着格式前用连字号(-)注记。且人称代词也兼具有格位标记之功能。[6]台湾南岛语除邹语(主格及属格附着)及巴宰语噶哈巫语等之外,绝大多数无第3人称(单复数)主格附着格式。第3人称分视界内(看得见/visible),及视界外(看不见/non-visible)两类。

〈邹语人称代词〉
单复数 单数 复数
词形 附着格式 一般格式 附着格式 一般格式
人称/变格 主格 属格 中性格 主格 属格 中性格
第1人称 -'o/-'u -'o/-'u a'o 包含式 -to -to a'ati
排除式 -mza -mza a'ami
第2人称 -su/-ko -su/-ko suu -mu -mu muu
第3人称 视界内 -ta -taini taini -hin'i -hin'i hin'i
视界外 - -si ic'o - -he hee

卡那卡那富语 编辑

沙阿鲁阿语 编辑

西北台湾南岛语族 编辑

巴宰语 编辑

巴宰语人称代名词参考自李壬癸院士(Li 2000)。[7](注意:第3人称<近/远/无>为"视界"(view)之表示法)

附着格式及一般格式 编辑

巴宰语人称代词不分性别。"字母(A)"代表"爱兰巴宰语"、在"巴宰语"项目上"字母(A)"会省略不用,"字母(K)"代表"四庄噶哈巫语"。而代词附着格式前用连字号(-)注记。

〈巴宰语人称代词〉表(I)
单复数 单数 复数
词形 (附着)格式 一般格式(非疑问式) (附着)格式 一般格式(非疑问式)
人称/变格 主格 中性格 属格 位置格 主格 中性格 属格 位置格
第1人称 -aku yaku naki yakuan(K/A)
yakunan(A)
包含式 -ta ita nita itaan
排除式 -ami yami niam yamian(K/A)/yaminan(A)
第2人称 -siw isiw nisiw isiwan -mu imu nimu imuan(K/A)/imunan(A)
第3人称 -mini imini nimini iminian <-amini> yamini <namini> <yaminian>
-misiw imisiw nimisiw imisiwan -amisiw yamisiw namisiw yamisiwan
-sia isia nisia isiaan -asia yasia nasia <yasian>
疑问式及夺格 编辑
〈巴宰语人称代词〉表(II)
单复数 单数 复数
疑问/夺格 疑问式 夺格 疑问式 夺格
第1人称 paiaku layaku 包含性 paita layta
排除性 paiami layami
第2人称 paisiw laysiw paimu laymu
第3人称 paimini laymini <paiamini> layamini
paimisiw laymisiw paiamisiw layamisiw
paisia laysia paiasia layasia

噶哈巫语 编辑

噶哈巫语人称代词不分性别。"字母(A)"表示"爱兰巴宰语","字母(K)"表示"四庄噶哈巫语"。而代词附着格式前用连字号(-)注记。表内词语加上"角括号"(angle bracket)表示推测应存在的语词。第3人称的:近(视界内的近/on view/visible/here)、远(视界内的远/on view/visible/there)、无(视界外的很远/out of view/invisible/very far away),如:复数中性格代词(yasia)表视界外的"他们"或"那些"。[8][9]

附着格式及一般格式 编辑

噶哈巫语人称代词不分性别。"字母(A)"代表"爱兰巴宰语"、在"巴宰语"项目上"字母(A)"会省略不用,"字母(K)"代表"四庄噶哈巫语"。而代词附着格式前用连字号(-)注记。

〈噶哈巫语人称代词〉表(I)
单复数 单数 复数
词形 (附着)格式 一般格式(非疑问式) (附着)格式 一般格式(非疑问式)
人称/变格 主格 中性格 属格 位置格 主格 中性格 属格 位置格
第1人称 -aku yaku naki yakuan(K/A)
yakunan(A)
包含式 -ta ita nita itaan
排除式 -ami yami niam yamian(K/A)/yaminan(A)
第2人称 -siw isiw nisiw isiwan -mu imu nimu imuan(K/A)/imunan(A)
第3人称 -mini imini nimini iminian <-amini> yamini <namini> <yaminian>
-misiw imisiw nimisiw imisiwan -amisiw yamisiw namisiw yamisiwan
-sia isia nisia isiaan -asia yasia nasia <yasian>
疑问式及夺格 编辑
〈噶哈巫语人称代词〉表(II)
单复数 单数 复数
疑问/夺格 疑问式 夺格 疑问式 夺格
第1人称 paiaku layaku 包含性 paita layta
排除性 paiami layami
第2人称 paisiw laysiw paimu laymu
第3人称 paimini laymini <paiamini> layamini
paimisiw laymisiw paiamisiw layamisiw
paisia laysia paiasia layasia

赛夏语 编辑

赛夏语人称代词系统参考自(Hsieh & Huang 2006:93).[10]

赛夏语人称代词
代名词形态 主格 宾格 属格 与格 所有格 处所格
第1人称单数 yako/yao yakin/iyakin ma'’an '’iniman 'amana'’a kanman
第2人称单数 So’'o ’'iso’'on niSo '’iniSo ’'anso’'o’'a kanSo
第3人称单数 sia hisia nisia ’inisia 'ansiaa kansia
第1人称复数 (包括式) '’ita '’inimita mita’' '’inimita’' 'anmita’'a kan’'ita
第1人称复数 (排除式) yami '’iniya’'om niya’'om ’'iniya’'om '’anya'’oma kanyami
第2人称复数 moyo '’inimon nimon '’inimon 'anmoyoa kanmoyo
第3人称复数 lasia hilasia nasia '’inilasia '’anlasiaa kanlasia

邵语 编辑

邵语人称代名词参考自白乐思(Blust 2003:207).[11]要注意的是复数第1人称排除式(除了属格为naam/nam)、第2人称,及第3人称的变化大抵相同。

<邵语人称代词>
单复数 单数 复数
词式 主事一致附着 一般附着 一般格式(非未来式) 一般格式(非未来式)
词格 及物动词 通格/主格 作格 属格 中性格 属格 斜格 与格 中性格 属格 斜格 与格
第1人称 -ak/-ik/-k -wak -ku* yaku nak[12]
naak*
yakin
yaku*
nakin
yakin
包含式 ita mita itan mitan
排除式 yamin nam
naam*
yamin yamin
第2人称 -nu -uhu/-u* ihu mihu[13] ihun
uhun*/ihu*
mihun maniun maniun maniun maniun
第3人称 na- thithu thithu[14] thithu thithun thaythuy thaythuy thaythuy thaythun

费佛朗语 编辑

下列费佛朗语参考自李壬癸院士论文(Li 2003:8)。所有的格式采用原型(free form)。属格代词加上后缀/-a/。

费佛朗语人称代词
代词格式 中性格 属格 主格/宾格
第1人称单数 ka-ina na-a ina
第2人称单数 ijonoë joa, oa ijo
第3人称单数 icho choa icho
第1人称复数(包含式) torro torroa -
第1人称复数(排除式) namono namoa namo
第2人称复数 imonoë imoa imo
第3人称复数 aicho-es dechonoë choa decho

泰雅语族 编辑

The Mayrinax and Wulai Atayal personal pronouns below are sourced from Huang (1995).[15]In both varieties, the nominative and genitive forms are bound while the neutral and locative ones are free (unbound).

乌来泰雅语 编辑

乌来泰雅语人称代词
代词形式 主格 属格 位置格 中性格
第1人称单数 sakuʔ, kuʔ makuʔ, mu, kuʔ knan kuzing, kun
第2人称单数 suʔ suʔ sunan isuʔ
第3人称单数 - nyaʔ hiyan hiyaʔ
第1人称复数(包含式) taʔ taʔ itan itaʔ
第1人称复数(排除式) sami myan sminan sami
第2人称复数 simu mamu smunan simu
第3人称复数 - nhaʔ hgan hgaʔ

汶水泰雅语 编辑

汶水泰雅语人称代词
代词形式 主格 属格 中格
第1人称单数 cu, ciʔ mu, miʔ kuing
第2人称单数 suʔ, siʔ suʔ isuʔ
第3人称单数 - niaʔ hiyaʔ
第1人称复数(包含式) taʔ, tiʔ taʔ, tiʔ itaʔ
第1人称复数(排除式) cami niam cami
第2人称复数 cimu mamu cimu
第3人称复数 - nhaʔ nhaʔ

赛德克语 编辑

赛德克语人称代词也兼具有格位标记之功能。台湾南岛语除邹语(主格附着)及巴宰语等之外,绝大多数无第3人称(单复数)主格附着格式。表中的"中性格"可当主格、属格、斜格(受格/宾语),即中性格没有格位区分;类同于噶哈巫语人称代词中性格的用法。

〈赛德克语人称代词〉
单复数 单数 复数
词形 附着格式 一般格式 附着格式 一般格式
人称/变格 主格 属格 中性格 独立所有格 斜格 主格 属格 中性格 独立所有格 斜格
第1人称 -ku -mu yaku (ne-)naku kenan
<knan>
包含式 -ta -ta ita (nu-)nita tenan
<tnan>
排除式 -nami -nami yami (nu-)nami menani
<mnan>
第2人称 -su -su isu (nu-)nisu sunan -namu -namu yamu (ne-)namu munan
第3人称 - -na heya
<hiya>
nheya
<nhiya>
hyaan - -daha dheya
<dhiya>
ndheya
<ndhiya>
dhyaan

寒溪语 编辑

东台湾南岛语族 编辑

撒奇莱雅语 编辑

阿美语(邦查语) 编辑

西拉雅语 编辑

The Siraya personal pronouns below are from Adelaar (1997).[16]

西拉雅语人称代词
代词形态 自由格式 Actor or
Possessive
主格 斜格
第1人称单数 ĭau -(m)au -koh ĭau-an
第2人称单数 ĭmhu -(m)uhu, -(m)oho -kow ĭmhu-an
第3人称单数 teni tĭn teni tĭni-än (tĭni-an)
第1人称复数(包含式) ĭmĭtta -(m)ĭtta, -(m)eta -kĭtta ĭmittä-n
第1人称复数(排除式) ĭmi-an -(m)ian, -(m)iän -kame mian-än (mian-an)
第2人称复数 ĭmumi -(m)umi (-)kamu ĭmumi-än (ĭmumi-an)
第3人称复数 ta neini nein neini neini-än (neini-an)

大武垅语 编辑

重构的大武垅语人称代词系统[17][18][19]

大武垅语人称代词
代词形态 自由格式 主格 属格 斜格
第1人称单数 iau kuri ku iyaw-an
第2人称单数 imho ko (m)ho imho-an
第3人称单数 teni ta teni tin tini-an
第1人称复数(包含式) imita kita (m)ita imita-n
第1人称复数(排除式) imian kame (m)ian imian-an
第2人称复数 imomi kamo (m)omi imomi-an
第3人称复数 naini ta naini nin naini-an

噶玛兰语 编辑

噶玛兰语人称代词系统参考自李壬癸院士(Li 2006:30)。[20]

〈噶玛兰语人称代词〉
单复数 单数 复数
词形 附着格式 未来式 一般格式(非未来式) 附着格式 未来式 一般格式(非未来式)
人称/变格 主格 属格 主格 主格 属格 斜格 位置格 主格 属格 主格 主格 属格 斜格 位置格
第1人称 -iku -ku pa-iku aiku zaku ay timaiku tamaikuan 包含式 -ita -ta
-kita
pa-ita aita zata ay timaita tamaitan
排除式 -imi -nyaq pa-imi aimi zanyaq ay timaimi tamaimian
第2人称 -isu -su pa-isu aisu zasu ay timaisu tamaisuan -imu -numi pa-imu aimu zanumi ay timaimu tamaimuan
第3人称 -na pa aizipna
(tiyau)
zana ay timaizipna
(tiyau)
tamaizipan
(tiyauan)
-na
qaniyau
pa ya
qaniyau
qaniyau zana
qaniyau ay
qaniyau taqaniyauan

巴赛语 编辑

巴赛语人称代词系统参考自李壬癸院士(Li 1999:639)。[21]

巴赛语人称代词
代词形式 中性格 主格 属格 斜格
第1人称单数 yaku kaku, -ku maku-, -aku; naku, -ak yakuan, kuan, kuanan
第2人称单数 isu kisu, -su misu, -isu; nisu, -su ~ -is isuan, suan, isuanan, suanan
第3人称单数 - -ia - -
第1人称复数(包含式) mita kita, -ita mita, -ita; nita, -ta ...., ...., tianan
第1人称复数(排除式) yami -mi yami, -ami; nami, -am yamian, mian, mianan
第2人称复数 imu kimu, -mu -imu; nimu, -im imuan, ...., imuanan
第3人称复数 - -ia - -

布农语 编辑

Takivatan Bunun personal pronoun roots are (De Busser 2009:453):[22]

  • 1s: -ak-
  • 2s: -su-
  • 3s: -is-
  • 1p (incl.): -at-
  • 1p (excl.): -ðam-
  • 2p: -(a)mu-
  • 3p: -in-

The tables of Takivatan Bunun personal pronouns below are sourced from De Busser (2009:441).

丹社群布农语人称代词
代词形式 词根 Foc. Agent
(附着格式)
Non-Foc. Agent
(附着格式)
中性格 Foc. Agent 位置格 属格
第1人称单数 -ak- -(ʔ)ak -(ʔ)uk ðaku, nak sak, saikin ðakuʔan inak, ainak, nak
第2人称单数 -su- -(ʔ)as - suʔu, su - suʔuʔan isu, su
第1人称复数(包含式) -at- - - mita ʔata, inʔata mitaʔan imita
第1人称复数(排除式) -ðam- -(ʔ)am - ðami, nam ðamu, sam ðamiʔan inam, nam
第2人称复数 -(a)mu- -(ʔ)am - muʔu, mu amu muʔuʔan imu, mu
丹社群布农语
第三人称代名词
单数 复数
[词根] -is- -in-
近程 isti inti
中程 istun intun
远程 ista inta

郡社群布农语人称代词有些许的不同(De Busser 2009:454)。

郡社群布农语人称代词
代词形式 Agent Undergoer Possessive
第1人称单数 saikin, -ik ðaku, -ku inak, nak
第2人称单数 kasu, -as su isu, su
第3人称单数 saia saiʤa isaiʤa, saiʤa
第1人称复数(包含式) kata, -ta mita imita
第1人称复数(排除式) kaimin, -im ðami inam
第2人称复数 kamu, -am mu imu
第3人称复数 naia inaiʤa naiʤa

排湾语 编辑

The Kuɬaɬau Paiwan personal pronouns below are from Ferrell (1982:14).

排湾语人称代词
代词形态 Equational 属格 Non-Eq., Non-Gen.
第1人称单数 -aken, ti-aken ku-, ni-aken tjanu-aken
第2人称单数 -sun, ti-sun su-, ni-sun tjanu-sun
第3人称单数 ti-madju ni-madju tjai-madju
第1人称复数(包含式) -itjen, ti-tjen tja-, ni-tjen tjanu-itjen
第1人称复数(排除式) -amen, ti-amen nia-, ni-amen tjanu-amen
第2人称复数 -mun, t-mun nu-, ni-mun tjanu-mun
第3人称单数 ti-a-madju ni-a-madju tjai-a-madju

卑南语 编辑

南王卑南语人称代词参考自(Teng 2008:61-64)。

卑南语人称代词(自由式)
代词形式 主格[23] 斜格:
直接式
斜格:
间接式
斜格:
Non-Subject
中性格
第1人称单数 nanku kanku, kananku draku, drananku kanku kuiku
第2人称单数 nanu kanu, kananu dranu, drananu kanu yuyu
第3人称单数 nantu kantu, kanantu dratu, dranantu kantaw taytaw
第1人称复数(包含式) nanta kanta, kananta drata, drananta kanta taita
第1人称复数(排除式) naniam kaniam, kananiam draniam, drananiam kaniam mimi
第2人称复数 nanemu kanemu, kananemu dranemu, drananemu kanemu muimu
第3人称复数 nantu kantu, kanantu dratu, dranantu kantaw -
卑南语人称代词(附着式)
代词形式 主格
(主体)
主格
(主体的所有者)
属格
第1人称单数 =ku ku= ku=
第2人称单数 =yu nu= nu=
第3人称单数 - tu= tu=
第1人称复数(包含式) =ta ta= ta=
第1人称复数(排除式) =mi niam= mi=
第2人称复数 =mu mu= mu=
第3人称复数 - tu= tu=

巴丹语群达悟语 编辑

巴丹语群达悟语人称代词本身会随着(附着)及时态改变时而进行变格运作。表列人称代词分“附着格式”(bound)、“未来式”(future),及“一般格式”(free/非未来式)。而代词附着格式前用连字号(-)注记。[24][25]台湾南岛语除邹语噶哈巫语等之外,绝大多数无第3人称(单复数)主格附着格式。[26]不过属于马来-波利尼西亚语族达悟语却有第三人称单复数主格附着格式的使用。[25]

<达悟语人称代词>
单复数 单数 复数
时态/附着 附着格式 一般格式(自由形) 附着格式 一般格式(自由形)
人称/变格 主格 属格 主格 属格 方位格 主格 属格 主格 属格 方位格
第1人称 -ko -ko yaken nyaken jyaken 包含式 -ta, -tamo
-takamo, -tanyo
-ta yaten nyaten jyaten
排除式 -namen -namen yamen nyamen jyamen
第2人称 -ka -mo imo nimo jimo -kamo, -kanyo -nyo inyo ninyo jinyo
第3人称 -ya -na iya, sya nya, nia jya, jia -sya -da sira nira jira

菲律宾诸语言 编辑

伊洛卡诺语 编辑

Ilokano personal pronouns distinguish three cases: absolutive, ergative, and oblique. They also distinguish three numbers: singular, dual and plural.

Accent marks in the following table are not written, but given here for pronunciation purposes.

伊洛卡诺语人称代词
通格 作格 斜格
Disjunctive 附着词素(-ak)[27] 附着词素(-ko)[28] Disjunctive
第1人称单数 siák [29] -ak [30] -k(o) [31][32] kaniák
第1人称双数 datá, sitá [29] -ta -ta kadatá
第2人称单数 siká [29] -ka -m(o) [31] kenká
第3人称单数 isú(na) [33] -na kenkuána
第1人称复数包含式 datayó, sitayó [29] -tayó -tayó kadatayó
第1人称复数排除式 dakamí, sikamí [29] -kamí -mi kadakamí
第2人称复数 dakayó, sikayó [29] -kayó -yo kadakayó
第3人称复数 isúda -da -da kadakuáda

他加禄语 编辑

Like nouns, Tagalog personal pronouns are categorized by case. As above, the indirect forms also function as the genitive.

他加禄语人称代词
  直接格(ang) 间接格(ng) 斜格(sa)
第1人称单数 ako ko akin
第1人称双数 kita/kata[34] nita/nata[34] kanitá/kanata (ata)[34]
第1人称复数(包含式) tayo natin atin
第1人称复数(排除式) kami namin amin
第2人称单数 ikáw (ka) mo iyó
第2人称复数 kayo ninyo inyo
第3人称单数 siya niya kaniya
第3人称复数 silá nilá kanilá

宿务语 编辑

同名词一样,宿务语人称代词是由格位来分类。

宿务语人称代词
  主格 属格(primary) 属格(modifier) 斜格
第1人称单数 ako akoa nako kanako
第2人称单数 ikaw imoha nimo kanimo
第3人称单数 siya / sya iyaha /iya niya kaniya
第1人称复数(包含式) kita atoa / ato nato kanato
第1人称复数(排除式) kami amoa / amo namo kanamo
第2人称复数 kamo inyoha ninyo kaninyo
第3人称复数 sila ilaha nila kanila

*The two sets of tag-iya case function similarly except that the primary tag-iya would need the unifying linker nga and the modifier tag-iya cannot be used as complementary adjective.
**The final syllable of a primary tag-iya pronoun is mostly dropped.

When the pronoun is not the first word of the sentence, the short form is more commonly used than the full form.

宿务语附属人称代词
  Kinsa Tag-iya (primary) Tag-iya (modifier) Oblique
第1人称单数 ko ako ko nako
第2人称单数 ka imo mo nimo
第3人称单数 siya iya niya niya
第1人称复数(包含式) ta ato nato nato
第1人称复数(排除式) mi amo namo namo
第2人称复数 kamo inyo ninyo ninyo
第3人称复数 sila ila nila nila

*When the object is a second person pronoun, use ta instead of ko.

马来-松巴哇语群 编辑

马来语 编辑

非正式代词aku, kamu, engkau, ia, kami,kita马来语原有的.

马来语人称代词
人称代词 马来语 英语
第1人称 saya (standard, polite),
aku (非正式,正式)
I, me
kami we, us: they and me, s/he and me
kita we, us: you and me, you and us
第2人称 anda (礼貌性,正式),
kamu (熟人,非正式)
you, thou, thee
anda sekalian (正式),
kalian (非正式)
you, y'all
第3人称 ia ~ dia,
dia orang
he, she, him, her
ia ~ dia,
mereka, dia orang
they, them
物主代词

Aku, kamu, engkau, and ia have short possessive enclitic forms. All others retain their full forms like other nouns, as does emphatic dia: meja saya, meja kita, meja anda, meja dia "my table, our table, your table, his/her table".

meja所有格形式"列表"
人称代词 附属代词 所有格形式
aku -ku mejaku (my table)
kamu -mu mejamu (your table)
engkau -kau mejakau (your table)
ia -nya mejanya (his, her, their table)

爪哇语 编辑

爪哇语非正式的人称代名词akukowe均来自南岛语。

爪哇语人称代词
人称 爪哇语 英语
第1人称 aku (标准式,非正式),
kula (formal),
dalem/ kawula (较正式/谦虚式)
I, me
dhewe/ awake dhewe (非正式),
kita (正式)
we, us: they and me, s/he and me
and also you and me, you and us
第2人称 kowe (informal),
sampeyan (正式),
panjenengan (较正式)
you, thou, thee
kowe kabeh (非正式),
sampeyan sedaya (较正式),
panjenengan sedanten (较正式)
you, you all
第3人称 dheweke/ wonge (非正式), piyantune,
panjenengane (正式),
panjenengipun (较正式)
he, she, him, her
dheweke kabeh (非正式,不过较少),
wong-wong iku (非正式) panjenenganipun sedanten,
tiyang-tiyang/ piyantun-piyantun puniku (more formal)
they, them

Javanese lacks of personal pronouns. For first person plural, Javanese use awake dhewe that means "the body itself" (cf. Malay : badannya sendiri) or just dhewe, that originally means "itself" or "alone". For third person singular, Javanese use dheweke that means "itself" (cf. Malay : dirinya), from dhewe (self, alone) + -k-(as euphony) + -(n)e (3rd person possessive enclitic), or wonge (cf. Malay : orangnya) that means "the person", from wong (person)+ -(n)e (3rd person possessive enclitic, that is also used for demonstrative). The rest of plural pronouns uses words kabeh/ sedaya/ sedanten that all means "all" after the singular form.

所有格代词 编辑

Aku, kowe, and dheweke have short possessive enclitic forms. All others retain their full forms like other nouns : griyane kula, omahe awake dhewe, dalemipun panjenengan "my house (formal), our house (informal), your house (more formal)".

omah/ griya/ dalem(房子)的所有格形式
代词 附属格 所有格形式
aku -ku / -(n)e kula / -ipun dalem omahku/ griyane kula/ dalemipun dalem (my house)
kowe -mu/ -(n)e sampeyan/ -ipun panjenengan omahmu/ griyane sampeyan/ dalemipun panjenengan (your house)
dheweke -(n)e/ -ipun omahe/ griyane/ dalemipun (his, her, their house)

波利尼西亚诸语言 编辑

汤加语 编辑

The Tongan cardinal pronouns are the main personal pronouns which in Tongan can either be preposed (before the verb, light colour) or postposed (after the verb, dark colour). The first are the normal subjective pronouns, the latter the stressed subjective pronouns, which sometimes implies reflexive pronouns, or with kia te in front the objective pronouns. (There are no possessions involved in the cardinal pronouns and therefore no subjective and objective forms to be considered).

汤加语人称代词
位置 单数 双数 复数
第1人称 排除式
(I, we, us)
前置 u, ou, ku ma mau
后置 au kimaua kimautolu
包含式
(one, we, us)
前置 te ta tau
后置 kita kitaua kitautolu
第2人称 前置 ke mo mou
后置 koe kimoua kimoutolu
第3人称 前置 ne na nau
后置 ia kinaua kinautolu

萨摩亚语 编辑

Like many Austronesian languages, Samoan has separate words for inclusive and exclusive we, and distinguishes singular, dual, and plural. The root for the inclusive pronoun may occur in the singular, in which case it indicates emotional involvement on the part of the speaker.

萨摩亚语人称代词
单数 双数 复数
第1人称排除式 a‘u , ‘ou mā‘ua, mā mātou
第1人称包含式 tā‘ua, tā tātou
第2人称 ‘oe, ‘e ‘oulua ‘outou, tou
第3人称 ia / na lā‘ua lātou

在正式的口语里面,语根的全形:<mā-tā-,及 lā-> 为 <imā-itā-,及 ilā->。

夏威夷语 编辑

夏威夷语人称代词
单数(1) 双数 (2) 复数 (3+)
第1人称 第2人称 第3人称 第1人称
包含式
第1人称
排除式
第2人称 第3人称 第1人称
包含式
第1人称
排除式
第2人称 第3人称
主格 au ʻoe ia kāua māua ʻolua lāua kākou mākou ʻoukou lākou
属格 a-class kaʻu kāu kāna kā kāua kā māua ʻolua kā lāua kā kākou kā mākou ʻoukou kā lākou
o-class koʻu kou kōna kō kāua kō māua ʻolua kō lāua kō kākou kō mākou ʻoukou kō lākou
亲昵称呼 kuʻu 仅用为第1人称及第2人称单数
宾格,
与格
iaʻu ʻoe iā ia iā kāua iā māua ʻolua iā lāua iā kākou iā mākou ʻoukou iā lākou

The a-class possessive pronouns refer to alienable possession, as with boats, children, clothing, and spouses. The o-class possessive pronouns refer to inalienable (incapable of being begun or ended) possession, as with parents and body parts.[35]

注释 编辑

  1. ^ Blust, Robert A. 2009. The Austronesian Languages. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University. ISBN 0858836025, 978-0858836020.
  2. ^ Ross, Malcolm (2006). Reconstructing the case-marking and personal pronoun systems of Proto Austronesian. In Henry Y. Chang and Lillian M. Huang and Dah-an Ho, eds, Streams Converging into an Ocean: Festschrift in Honor of Professor Paul Jen-kuei Li on His 70th Birthday, 521-564. Taipei: Institute of Linguistics, Academia Sinica.
  3. ^ Zeitoun, Elizabeth. 1997. The Pronominal System of Mantauran (Rukai)页面存档备份,存于互联网档案馆). Oceanic Linguistics, Vol. 36, No. 2 (Dec., 1997), pp. 312-346.
  4. ^ Li, Paul Jen-kuei. 2001. "The Dispersal of the Formosan Aborigines in Taiwan." Languages and Linguistics 2.1:271-278, 2001.
  5. ^ Zeitoun, Elizabeth. 2005. "Tsou." In Adelaar, K. Alexander and Nikolaus Himmelmann, eds. 2005. The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Psychology Press.
  6. ^ 李壬癸 院士,"珍惜台湾南岛语",台湾本铺:前卫出版社,台北市,2010年1月,pp.129-131. ISBN 978-957-801-635-4
  7. ^ Li, Paul Jen-kuei. 2000. Some Aspects of Pazeh Syntax页面存档备份,存于互联网档案馆). Oceanic Linguistics Special Publications, No. 29, Grammatical Analysis: Morphology, Syntax, and Semantics (2000).
  8. ^ 李壬癸/土田滋,"巴宰语词典(Pazih Dictionary)[1]页面存档备份,存于互联网档案馆),中央研究院语言学研究所,台北,2001年9月.ISBN 957-671-790-6(中文)(英文)
  9. ^ 政治大学原住民族语言教育文化研究中心主编,〈国民中小学九年一贯课程语文学习领域 原住民语-巴宰语〉[2]页面存档备份,存于互联网档案馆),台北,教育部/原住民族委员会发行,2015/02/19查阅.
  10. ^ Hsieh Fuhui and Huang Xuanfan. 2006. "The Pragmatics of Case Marking in Saisiyat." Oceanic Linguistics, Volume 45, Number 1, June 2006, pp. 91-109.
  11. ^ Blust, R. A. (2003). Thao dictionary. Taipei: Institute of Linguistics (Preparatory Office), Academic Sinica.
  12. ^ PAN *ni-ku.
  13. ^ PAN *ni-Su.
  14. ^ PAN *ni-a
  15. ^ Huang, Lillian M. (1995). The syntactic structure of Wulai and Mayrinax Atayal: a comparison. Bull. National Taiwan Normal University, Vol. 40, pp. 261-294.
  16. ^ Adelaar, K. Alexander. 1997. Grammar Notes on Siraya, an Extinct Formosan Language页面存档备份,存于互联网档案馆. Oceanic Linguistics, Vol. 36, No. 2 (Dec., 1997), pp. 362-397.
  17. ^ Adelaar, Alexander. Siraya. Retrieving the Phonology, Grammar and Lexicon of a Dormant Formosan Language.. 2014. ISBN 9783110252958.
  18. ^ Tsuchida, Shigeru; Yamada, Yukihiro; Moriguchi, Tsunekazu. Linguistics Materials of the Formosan Sinicized Populations I: Siraya and Basai. 东京: The University of Tokyo, Department of Linguistics. 1991-03.
  19. ^ 李壬癸. 新港文书研究. 中央研究院语言学研究所. 2010: 1–12. ISBN 978-986-02-3342-1.
  20. ^ Paul Jen-kuei Li (李壬癸) and Shigeru Tsuchida (土田滋) (2006) Kavalan Dictionary页面存档备份,存于互联网档案馆). Language and Linguistics Monograph Series A-19. ISBN 978-986-00-6993-8.
  21. ^ Li, Paul Jen-kuei (1999). Subgrouping, circularity and extinction: Some issues in Austronesian comparative linguistics. In Zeitoun, E., & Li, P. J-K., Selected Papers From the 8th International Conference on Austronesian Linguistics. Taipei, Taiwan: Academica Sinica.
  22. ^ De Busser, Rik. 2009. Towards a Grammar of Takivatan: Selected Topics. PhD dissertation at the Research Centre for Linguistic Typology, La Trobe University, Melbourne, Australia.
  23. ^ Possessor of subject
  24. ^ 张郇慧,"雅美语参考语法",远流出版,台北,2005年1月1日. ISBN 957-32-3899-3
  25. ^ 25.0 25.1 何德华,董玛女,"台湾南岛语言丛书14达悟语语法概论",行政院原住民族委员会, 2016-09-28. ISBN 978-986-04-9218-7
  26. ^ 李壬癸院士,"珍惜台湾南岛语言",前卫出版社,2010-1,p.201. ISBN 9789578016354
  27. ^ The series of absolutive enclitics is sometimes referred to as the -ak series, a name derived from the form of the first person singular.
  28. ^ The series of ergative enclitics series is sometimes referred to as the -ko series, a name derived from the form of the first person singular.
  29. ^ 29.0 29.1 29.2 29.3 29.4 29.5 These forms are a combination of the obsolete variant of the personal article si and the absolutive enclitic form.
  30. ^ When the enclitic particle -(e)n is attached, the form becomes -akon indicating that it once was -ako in the history of the language. (cf. Tagalog)
  31. ^ 31.0 31.1 The final o is lost when the precending word ends in a simple vowel and when there are no following enclitics. Compare the following:
    • Asom Your dog
    • Asomonto It will be your dog.
  32. ^ When attaching to either of the suffixes, -en or -an, the -n of the suffix is lost.
  33. ^ The 3rd person singular has no ending or form; it is inferred by context.
  34. ^ 34.0 34.1 34.2 Kata, nita and kanita is not widely used. Kita was the alternative pronoun for first person dual.
  35. ^ Schütz, Albert J. 1995. All About Hawaiian, U. of Hawaii Press.

延伸阅读 编辑

  • Li, Paul Jen-kuei. 1997. "A Syntactic Typology of Formosan Languages — Case Markers on Nouns and Pronouns." In Li, Paul Jen-kuei. 2004. Selected Papers on Formosan Languages. Taipei, Taiwan: Institute of Linguistics, Academia Sinica.

参见 编辑

外部链接 编辑